Sar Shiniin Mend Hurgie!

Ширүүн хүйтэн өвлийг өнтэй давсаны баяр,
Шинэхэн ногооны үнэртэй энх золгосоны баяр XVII жарны хотлыг баригч шороон хулгана жилийн Сар шинийн мэнд дэвшүүлье! Хамаг бурхад авран нигүүлсч Хотол түмнээрээ амгалан жаргаж Ам цагаан хулгана жилдээ Ач буян нь арван зүгтээ дэлгэрч Аз хийморь дүүрэн байхыг ерөөе САЙХАН ШИНЭЛЭЭРЭЙ
Буурал жилээ үдэж, буянт жилээ угтах гүн утгат, дэлгэр их баярыг тохиолдуулан монгол билгийн тооллын XVII жарны “Хотлыг баригч” хэмээх шороон Хулгана жилийн өлзий учрал бүрдэж, утга чанар төгссөн Цагаан сарын мэндийг өргөн дэвшүүлье! Ургаж байгаа жилдээ үйлс ажил тань барцадгүй, амар бүтэхийн бэлгэ ерөөл өргөж, эвийн сэтгэлээр сайхан шинэлээрэй!

Saikhan erool neg duu maani yavuulsan yum. Blogyn and ta nartaa ch bas ene erooliig sar shiniin mendtei hamt hurgie!

Ronan Keating ft. Yusuf Islam (Cat Stevens)-Father And Son

Thinkable lyrics

Асуултны Хариу

Блогийн андын асуусан зарим нэг асуултанд өөрийнхөө мэдэхээр хариулъя. Хуушуурын хувьд бүлээн, жаахан давстай усаар шингэндүү гурилаа зуурвал ux зүгээр. Гурил нь хатуу бол хагарах гээд байдаг юм. Санаж байгаа биз дээ Л.Ванган гуайн Ганган Сумъяа гээд нэг шог өгүүлллэг байдаг даа. Тэр өгүүллэг дээр Ганган Сумъяа маань боорцогныхоо гурилыг хүйтэн усаар зуураад, боорцог нь үсрээд түлэгддэг тухай гардаг даа.
Бас давхар хуушуур гэж байдаг юм. Гурил нь давхар гэхүү дээ. Далан давхар гээд гамбир байдаг даа тэрэн шиг хуушуурныхаа гурилыг тослоод, давхарлаад, бөөринхийлж элдээд, махаа хийж, чимхэн шарахад гурил нь гоё амттай байдаг юмаа. Манай ээж тогооч болохоор тэгдэг юм уу. Хуушуураа элддэг юм. Ээж хэлэхдээ мах тарж өгдөг, бас гyрилаа нимгэлдэг, барицалддаг гэдэг юм. Би тэгээд ээжийн хийдгээр хуушуураа дандаа элддэг дээ.

Ээзгийтэй цагаан тосоо зүгээр л идэх л сайхан даа. Чи гурилтай шөлөндөө хийж болно доо. Ээзгийтэй байхыг бодоход исгэлэн биш, чихэрлэг, зөөөлөн амттай л байгаа байх.

*** Хайлмаг хийхэд нэг их тос гарахгүй байх гэхдээ нутгийн юм тань час хийх л байх. Тиймээс тасалж аваад хайлмаг хийж үзэхгүй юу. Шар тос гарахгүй байх тиймээс араб дэлгүүрт байдаг Ghee Butter буюу clarified butter аваад жаахан холиод хайлмаг хийж болно гэж бодож байна. Масло ч болно доо.

***Бас нээрээ аарцтай маягийн будаа хийж болно ш дээ. Жишээ нь будаагаа агшаагаад лаазтай сүү буюу evaporated milk 1 лаазыг хийгээд дээрээс нь ээзгийтэй тосноосоо хийвэл гоё болно. За тэгээд туршаад үзээрэй. Тэгээд ямар болсноо хэлээрэй.

Er ni eezgiitei tos neg burjgar duu shirhegtei baidag tul aartstai budaand ih tohiromjtoi baidag. Yalanguya tsagaan sar bolj baina. Tiimees bituunii odor saikhan tsagaalga hiij bolno shuu dee.

Аарцтай мах

Машин засварт орсон тул нэг хэсэгтээ нийтийн тээврийн хэрэгслээр зорчих болж байгаа. Энд Чикагод өчигдөр, уржигдар их цас орон гадаа хүйтэн байгаа тул ээжийн хийдэг аарцтай шөл нүдэнд харагдаж байна. Манай ах бид хоёр ер нь цагаан идээнд маруухан тул цагаан идээнд дургүй маханд дуртай хоёр хүүхдээ аарц уулгах гэж ээж маань энэхүү хоолыг хийдэг байлаа.

Хавирга байвал зүгээр, нурууны яс, өвчүүний яс ч болно доо. Ер нь яс мөлжүүртэй, махтай гэх юмуу даа. Ээж маань ихэвчлэн нурууны яс, хавиргаа тас цохиод 2 хуваагаад, урт нэгийг нь 3 хуваана, өвчүүгээ бас мөн адил ер нь аяганд багтахаар.
Ясаа буцалган шөл гарган исэглэндүү аарц хийн 2-3 хумс сармис хэрчиж хийн, мэдээж давс хужираа тааруулна. Жаахан бантагийн гурил үрэн өтгөрүүлэн аарцтай мах шөл болж байгаа юм даа. Хүйтэн өдөр ч сайхан даа.

Мөн гурилтай шөлөндөө гүзээнд хийж дарсан өрмөн тос жаахан хийн дээр нь хатаасан яншуй хийхэд бас л сайхан лапша болно доо. Арай өвөрмөц амттай байдаг юм. (Гаргахынхаа өмнө хийвэл зүгээр.) Шууд шүлс гоожчихлоо.
Болъё гэрээ санаж байна.

NOGOO MAH

Suuliin arvan heden jil bi tsagaan saraar hiideg negen mahan zuushnii jor end bichie. Manai horsh ailiin emee manai toony bagshiin eejiinh baiv. Bagsh maani ih hatuu shaardlagatai tul bid unheltsgee hagartal aidag bilee. Nohor ni bas toony bagsh suuld hicheeliin erhlegch, daraa zahiral hiideg baisan. Bid nohroos ni bas ih aina. Mani hun ih yojtoi, ugeer ih iddeg. Gehdee ene hoyor bagsh maani ih sain bagsh nar daa. Yamar ch baisan huuhdiig too boduulj surgadag yum. Ene hoyor bagshaar too zaalgasan hen bugai ch gesen hori guchin jil ongorson hedii ch 7-r angid zaalgasan kvadrat tegshitgeltei toog martaagui l heevneg bodno doo. Ted nar toog bidnii urt hugatsaany sanamjind hiij orhidog bagsh nar baigaa yum. Tedniih dorvon huutei bugd hicheel nomondoo sain, ajilsag hovguud bilee. Tsagaan sar bolgon horsh emeegiind manai aav jil bolgon orj zolgodog baisan bogood neg udaa bi aaviigaa duudahaar oron enehuu mahan zuushiig anh amssan tuuhtei. Ter uyed bagshaasaa aigaad, aavdaa erhleed hamaagui idej chadaagui deer ni urd hojid amsaagui medehgui negen hachin amttai mah idej bilee. Daraa jil ni dahin nogoo mah amsah bolomj oldon yamar goyo amttaig ni mederch, yaaj hiideg argyg surah gej odriin bodol shoniin zuud bolson doo. Neg l chamin amt. Tegeed bagshaasaa asuusandaa. Ter jilee bi ooroo turshij hiin, aavaaraa amsuulan shalguulj bilee. Neriig ni medehgui nogoo mah gedeg bolson doo. Ingeed “Nogoo mah”- niihaa joryg end bichie. Mongolchuud bid idesh iddeg uchir hatuu bulchingiin mah esvel ovchuunii mahaar hiij bolno doo. Yaagaad gevel yalz bolgodog tul.

1kg uhriin mah
1kg gahainy mah
1kg tahiany mah (yastai ni)
davs, 3-4 hums sarmis , 2-3 lavryn navch, buhel har perets, dao lio buyu star anise, hua juo buyu Chinese pepper. Mahaa tomoor herchin, sarmisaa jijiiglen savandaa hiigeed amtlagchuudaa maarlind boon, otgon shingen yag taarsan us hiigeed (2 ayaga us) zoolon gal deer butsalgana. 2-3 tsagiin daraa mah ayandaa shirheg shirhegeeree salj ehelne, shol ni shirgene. Hervee butsalgah shaardalgatai bol galaa bagasgaad nemeed jaahan butsalgana. Eronhiidoo mahaa shirhegeeree saltal ni bolgono gesen ug. Tegeed l holdoogoog heregleh heregleheer ni tasalj avan halaaj, budaatai esvel buuztaigaa holiod ch idej bolno. Salahyn argagui dee. (Boolttoi amtlagch, tahiany yasaa avahaa martav aa!)

Manaih Bituunii Oroi Huushuur Hiij Bituurdeg

Tsagaan sar boloh gej baina hun bolgon beldeed ih zavgui baigaa baigaa. Tiimees hun bolgony meddeg buuz yaj hiihiig bicheltei bish harin tsagaan saraar manai ger yuu hiideg tuhai bichsen ni arai iluu sonirholtoi baih bolov uu. Manai eej Govi-Altainh, aav maani Bayanhongoriinh bilee. Manaih tsagaan saraar busdyn adil uutsaa tavin, heviin boovooroo tavgaa zasaj, buuzaa jignedeg. Harin bituunii odor manaih bolon manai torol torogsod yalanguya manai aavyn taliinh huushuur hiij bituurtsgeedeg yum. Ene bas ih sonin zarim nutgiinh tegdeggui gesen. Bi l bolson hoino yagaad gej hunii amyg tataj changaaj baidgyn huvid emeegeesee yagaad huuhsuur hiideg talaar asuugaad l avsan daa. Emee bolon manai avga ah maani tailbarlahdaa huushuuraa bituunii mahaar hiih yostoi gene. Aduuny mah gej helehees tseerlen bituunii mah gej yaridag bilee. Uchir ni mori gantsaaraa tavan hoshuu mal dotroos bituu tuuriatai, hevdeggui amitan. Er ni aduuny mah haluun chanaryn mah gedeg bogood bas em boldog shuu. Suuliin uyed Japan metiin ornuud manai ornoos aduuny mah exportloj baisan odoo heveeree baih gej bodoj baina. Odoo ch tegeed zarim humuus aduunii mah idej chadahgui geed huushuuraa hamaagui honi, uheriin mahaar hiideg bolson doo. Bituunii odor buyuu ter jiliin hamgiin suuliin odor bituunii shono ni tuner haranhui baidag bogood albin chotgoruud tsuglarah uchir huushuur hiij, hinshuu hyarvas gargan, tedgeer albin chotgoriig hooj baina gej uzdeg. Hinshuu bolon utaa ni ad chotgoriig hoon gargaj, end tend baigaa ongorhoi tsoorhoig boglodog uchirtai gej yaridag bilee. Tiimees hinshuu gargah yostoi gedeg utgaar bas huushuur hiideg negen zanshil bainaa. Tsagaan saraar manaid irdeg humuus manaihyg huushuur hiidgiig meddeg bilee. Zarim ni bur buuz idehgui huushuur idie geed tsaind hiigeed esvel halaaj iddeg. Bas neg bodlyn zugeer tertei tergui daraagiin odruudees ni uidtalaa buuz idehees tiim biz dee.
Heden jiliin omno bituunii enehuu yanz buriin zan zanshil yarij baigaad bas budaatai shol hiideg gej manai ber egchiin hamt ajilladag egch yarij bilee. Bi bolson hoino yahav dee. Huushuur, buuz, budaatai shol bugdiig ni hiigeed orhison doo ter jil. Manai aaviin duu ni ail bolgon huushuur hiigeed geed gomdollodog uchir manaih suuliin uyed buuz, huushuur hoyulangiin hiideg bolson doo. Harin budaatai sholiig bi l 2 udaa hiisen baih. Huushuuriin huvid tsagaan saraar manaid huushuur ideh gej irdeg humuus baidag. Ineedtei baigaa biz. Tegeed ted huuhsuuraa idchiheed, belgee avaad za tsagaan sar saihan bolloo hemeedeg.
Bituunii odor manaih tsagaalgaa hiin, tavgaa zasan, huushuuraa hairan, horshuuddee taraaj bituulne dee. Mon chanasan tolgoigoo gurgaldaigaar (hoshnogo gej helehees tseerlej baigaa yum. Mon arai soyoltoi helleg geh uu dee.) ni oroon amand ni bolon ongorhoi gesen bolgonyg shar tos yumuu tsagaan tosoor boglon burhniihaa urd esvel hoimortoo tavina. Daraa ni totgon deeree buyu haalganyhaa deer hadgaa gurvan mos esvel tsasaar daruulan tavidag bilee. Bituunii shono Lham burhan (Mori unasan emegtei burhan) zalarch irdeg gej emee maani yaridag. Geriin ezen uutsaa tavij, buuz huushuuraaraa chimeglen uutsaan hondoj avan bituulne dee. Shiniin negnii ogloo honinyhoo tolgoigoo malgaigaa omsoj, hormoigoo devsej baigaad ger buliin buh gishuud oroltson zaadag bogood ideeniihee deejees avan uul usandaa orgon zolgodog doo. Ingej tolgoi zaasnaaraa buh l zasal boldog gej emee maani yaridagsan. Manaih ingej bituurch shineldeg bilee.

Manaid bituund irj, huushuur idej bituureerei. Magadgui ene jiliin tsagaan tsaraar huushuur hiij bituurch bolno shuu dee. Yaagaad bolohgui gej? Albin chotgoroo hoon gargaj, haalga savaa bituulen, saihan huushuur iden bituurehed bur ch sonin yum bish uu.

Classic New York Cheesecake

Amalsan yosooroo cheesecake-nii jor oruulya. Hiihed mash hyalbar bogood amarhan yum.

Classic New York Cheesecake
(Joryg Kraft Philadelphia soft cream cheese-nii hairtsag deerees avsan bolnoo. Mon ooroo bi nileed heden hiij idsen bilee.)

Orts
Gadna talyn Zah
1 ayaga uiruulsen graham cracker
3 amny tom halbaga elsen chiher
3 amny tom halbaga hailuulsan maslo

4 boodol (8 oz) cream cheese
1 ayaga elsen chiher
3 amny tom halbaga guril
1 amny tom halbaga vanilla
1 ayaga tsotsgii
4 ondog

Ehleed gadna talyn zahaa hiine. 14 shirheg graham crackers ni 1 ayaga boloh bogood hervee food processor baival tuundee crackersaa hiij butalna. Ugui bol crackersaa gyalgar uutand hiigeed gurilyn elduureer eldej byatsalna. Butalsan cracker, elsen chiheree holiod deer ni hailuulsan masloo hiiij bazaad 9 inch-iin tort hiih savniihaa yoroold darj helbert oruulaad 325F 10 minut sharah shuugende sharna.
Orooni temperaturt zoolorson Cream cheesee, elsen chiher, guril, vanilla-taigaa hamtad ni tsahilgaan holigchoor dundaj hurdaar saitar holiod deer ni tsotsgiigoo hiij hutgan, deerees ni ondgoo neg negeer ni hiij baga hurdaar holino. Bugd saitar holildsony daraa zahan deeree hiin 325F 65-70 minut buyu gol ni hodolgoongui baritsaldtal ni sharna. Horgogchind 4 tsag esvel honuulan margaash ni ideerei

Zahaar ni mongon tsaas buyuu alluminim foil orooj tulehdehees sergiilne. Esvel tomor savand tortoo taviad gaduur ni haluun us hiin sharval tulegdehgui baidag.

Тэвдэж явахад тэвнээр туслах

... Тэвдэж явахад тэвнээр туслах ... гүйцээх гэсэн тань толгой холболт нь нэг л буруу сонсогдоод болдоггүй. Аминдаа л аваарт орчихоод унаагүй явгараад, гадаа бас хүйтэн байсныг хэлэх үү, бас дээр нь мэдэхгүй газар ирсэндээ тэвдэж сандарч явахад аяга коффее өгсөн баарны үйлчлэгч эмэгтэйд ямар их талархснаа мартахгүй илэрхийлж хэлэх гээд л байгаа санаа минь энэ. Машинаа ачуулчихаад, бас бусад хүмүүс найз нөхөддөө тээр болохгүй санаатай тэр хавиасаа унаатай залгах гэсэн тань болдоггүй ээ. Ашгүй найз хүүхний маань нөхөр (бид бас л сайн найзууд л даа) утасдаад хаана байгаагаа хэлээдэх очоод авъя гэлээ. Би энэ гар утсаа ямар их ад үздэг байсан гэж санана. Зардал багасгах санаатай, дээр нь бас сэтгэл санаа дээшээ доошоо хэлбэлзэж, гундаж явах үедээ орчноос тасарч хүмүүсээс холдох, нуугдах гэх юм уу даа. Tэр үед энэ гар утсыг бүр шидчихмээр санагдаж билээ. Хэд дахин таслуулах санаатaй, гэвч гэрээ дуусаагүй учир торгуульд орох гээд хүлээж билээ. Мөн найз хүүхэн маань машин тэрэгтэй хол замд явдаг гар утсаа ёстой салгаж болохгүй гэж билээ. Ямар азаар үгэнд нь орсон юм бэ би. За гар утасны түүх нэг иймэрхүү. Энэ унаагүй суусан газар маань Индиана, Иллинойс хоёрын хил залгаа Индиана мужид багтддаг Хаммонд гэдэг газар л даа. Би ч хажуугаар зөндөө л өнгөрч байсан болохоос зогсож байсангүй. Энэ хавид хар голдуу (арьсны үзэл гаргаагүй шүү) хүмүүс амьдардаг болохоор гэмт хэрэг гарах магадлал өндөр. Ганц нэг эмэгтэй хүн оройн цагаар, харанхуйд яваад байх газар биш байлаа. Галт тэрэг нь машинаар 15 минутын газар, явгаар бол 2 цагийн газар хэмээн бензин түгээгүүрийн ажилтан хар эмэгтэй хэллээ. Найзыгаа иртэл нь дотор нь орж дулаан байх арга байхгүй гэнээ. Хүмүүс жижигхэн цонхоор мөнгөө өгч гүйлгээ хийж байлаа. Түгээгүүрч эмэгтэй хажууд байгаа баарлуу зааж тэнд орж дулаац гэлээ. Би баар байсныг нь сая л харлаа. Тэгээд яахав дээ машинаас авсан ойр зуурын юмаа хийсэн тортой зүйлээ бариад, бааранд орсон тань хөгшин, залуу нийлсэн найман барилгын ажилтан болов уу гэмээр зарим нэг нь бөөн шивээс болсон, савхин куртка, бандaан алчуур толгойндоо боосон, барилгын ажилтан голдуу өмсдөг шар гутал, шар комбинзон өмссөн, рокер ч юм шиг, байкер ч юм шиг халамцаж эхэлж байгаа эрчүүд байлаа. Бааpны үйлчлэгч нь эмэгтэй нилээд хээгүй, нүүрэмгий болoлтой, нүдний шилтэй, туранхай, царайлагдуу, Чикагогийн Баавгайнууд хөл бөмбөгийн багийн эмблемьтэй саравчтай малгай өмссөн байлаа. Намайг ороход 8 хос ногоон, цэнхэр, бор нүднүүд бүгд намайг газарт нь хадчихаад, дээрэээс нь доошоо, доорооос нь дээшээ харлаа даа. Би одоо буцаад гараад гүйлтэй биш лангуу руу очоод мэндлээд суулаа даа. Курткaныхаа цахилгааныг тайлаад ороолтоо суллаад тортой юмаа хажуудаа тавилаа. Баарны үйлчлэгч эмэгтэй хүрч ирэн намайг юу уух хүсэлтэйг минь их л дотночлон ердийн танил мэт асуулаа. (What would you like, Honey?) Би ч яахав дээ аяга коффее гэлээ. Мань бүсгүй коффее авчирч өгөн, бас элсэн чихэр, сүү авчирч өглөө. Би мөнгөө төлөх гэсэн тань хэрэггүй гэлээ. Тэгсэн чинь яахав дээ ямар сайхан сэтгэлтэй хүн бэ гэж бодогдоод хоёр нүднээс нулимс өөрийн мэдэлгүй асгарлаа даа. Шооконд орчихоод л тэр нь гадагшилж байсан юм билээ, зад тависан даа. Бүр амьд гарсны баяр гэж тэмдэглэн, тэнд байгаа хүмүүсийг дайлмаар, зад архи уумаар санагдаж билээ. Тэгээд бодлоо би одоо юу болсон гэж архи уух билээ гавъяа байгуулсан аятай. Найз маань ирэхэд архи үнэртүүлээд угтах хэрэг үү, намайг хүлээж байгаа нөгөө ээлжний хүн дээр архи үнэртүүлээд очих болж байна уу гээд л дотор хүнтэйгээ ярьж эхэллээ дээ. Мэдээж уухгүй тал нь дийлсэн л дээ. Гэтэл хамар луу нойтон оргиод, даараад дулаан газар орж ирэн нус гоожиж байна гэж бодлоо. Гэтэл хамраас цус гарч байв. Баарны үйлчлэгч эмэгтэйд талархсанаа илэрхийлээд, илүү салфетка гуйлаа. Тэгээд аваарт орсноо хэллээ. Тэнд байгаа хүмүүс зам хэцүү байсан, гэнэт хүйтэрсэн талаар ярилцлаа. Баарны үйлчлэгч эмэгтэй надад намайг гэмтэж бэртээгүйг лавлан азтай байна хэмээн Хай файв өглөө. Тэгээд удалгүй найздаа зам зааж өгөн утсаар ярин зогсож байтал бааранд байсан залуучуудын нэг нь хүрч ирэн, унаа хэрэгтэй юу хэмээн асуун их найртай байлаа. Би ч баярласанаа хэлэн найз маань ирж яваа хэмээн хэллээ. Би ч өрөмдмөөр харагдсан байхаа. Найз хүүхнээ ирэхээр нь болсон явдлыг нэг нэггүй ярилаа. Тэгээд намайг бас шоолон ганц аяга коффеены төлөө уйлаад гэж билээ. Би ч бас буруу үед хамаагүй үг хэлэх бас дэмий юм байна гэж бодож байлаа. Найз хүүхэн маань саяхан төрсөн, нялх хүүхдээ орхиод, тэр муу цаг агаарт, замын бөглөрөлд ороод , бензин тосоо, цаг заваа гарздаад, нөхөртэйгээ, санаа нь зовоод ирлээ шүү дээ. Тэгэхэд би гэдэг хүн ганц аяга коффее өгсөн хүнийг магтаад байж байдаг гэж бодон өөрийгөө шүүмжлээд сууж байлаа. Тэр ганц аяга коффеендоо биш л дээ. Ёстой л энэ чинь ТЭВДЭЖ ЯВАХАД ТЭВНЭЭР ТУСЛАХ гэдэг үг шүү дээ.
Мэдээж би тэр өдөр над тус болсон их бага хамаагүй бүх хүмүүсд маш их баярласан даа.