Sunday, September 23, 2007

Urgeljlel ...Az jargal..

Omnoh ni bi Az jargal gej id shidtei ug shuu gej dursaad ongoroosnoo guitseej bichihgui bol untahgui yum shi baina. Az jargaliig humuus yanz bureer todorhoilno. Ihiig unshsan neg ni gun uhaanii talaas ni todorhoilj heleh gene. Olon gazar uzsen neg ni hamgiin saihan ter gazraaraa zuirleh gene. Ingeed l bicheed l baih yum bol mohos minii uhaan bolood chadvar hurehgui shinjtei.
Gehdee bi anh ene ugiin talaar tiim ih anhaaral taviagui baij baigaad nileed heden jiliin omno 10 jiliin naiz Deegiinhee egch Otgootoi (Bid hoyriin yaria ih taardag, ih saihan aashtai, saihan egch bilee.) taaraldan oir zuuriin yum yarij baigaad, hamtdaa ohin Bilguuniig ni tsetserlegees avahaar yavj bilee. Otgoo egch ohinoo unsej, enhriileed "Yostoi neg az jargaltai huuhed shuu minii ohin." gesnee. "Minii ohin eej, aav ni hajuud ni baihad yamar ih az jargaltai huuhed gej sanana. Odoo jaahan aavygaa sanaad baigaa yum." gej bilee. Tuhain ued Otgoo egchiin nohor ni Germand baisan yum. Tegeed bi ene ugiig er ni butneer ingej helj baigaagui yum baina shuu dee gej bodogdoj bilee. Jargaltai, aztai gej baisnaas AZ JARGALTAI gej helj baigaagui yum baina. Neg l chihend oor sonsogdood oirhij bilee. Esvel Otgoo egch ingej arai ooroor heleed baina uu. Otgoo egch bas ih hoshin hun l dee. Gehdee l bishee. Otgoo egch AZ JARGAL gej helehed ene ug amnaas ni garahdaa bagtaj yadan bailaa. Otgoo egch iim jijig amtai biluu? Ugui l baina daa. Harin ch esregeer dundajaas tom l am baina. Medehgui neg l sonin. Unchigch ta ch gesen neg amandaa yum uu esvel jaahan changaar AZ JARGAL geed heleed uz dee. Am duuren ug baigaa biz? Amaa yamartaa ch bolov tom ongoilgoh shaardlaga garaad baigaa biz? Ene ugiig helehed hurtel ta az jargaliig medreh bolj baina uu? Yag l uur hureheeree MONGOL BAAVAR geed heleheer taivshirdag gedeg shig. Mongol Baavar gesnees dund surguulid baihad 5 biluu 6-r angiin mongol helnii hicheel deer ene 2 ugend buh egshigt 7 giiguulegch bagtsan baidgaa gej Altangerel bagshaaraa zaalgaj baisan maani sanaand orj baina. Suuld hamaatnii ohin Urtaa ta haayadaa "MONGOL BAAVAR" ene ugiig neg changaar helchij baival ih zugeer sh dee ene ih energitei ug baigaa yum gej bilee. Gehdee AZ JARGAL gej heleed az jargaltai bolno gej baihgui baih l daa gehdee garztai yum bish zarimdaa neg heleed uzehed gemgui dee. Yagaav "Bi Hamgiin Hoorhon Setgel Bulaam Busgui" gedeg kinond gardag shig heleed uzehed yu ni buruudah ve.

AZ JARGAL gedeg alt mongo, erh medel bish yumaa. Bi ongorson jil shine jiliin ueer neg naiziindaa neg tanidag huuhentei jijig zuilees bolj hariugui margaldah shahaj bilee. Ter emegtei sayahan Mongol yavaad irsen nutgiin sonin yarij bailaa. Ooroo ch ih sergelen huuhen l dee. Mongold baishin sav bariulj baigaa ene ter geed. Tegeed yaria yanz buriin tiisheegee helbiigeed mani busgui dundaj amidralaar amidarch chadahgui gej bainaa. Bi bolohoor Mongoldoo ochood saihan dundaj amidralaar amidarna geed enenees bolood arai l muudaltsah shahaj bilee. Tegeed ter busgui tegej bayan, tansag amidaraad az jargaltai baih bolov uu? Esvel oshoo ihiig huseh bolov uu? Bi dundaj amidralaar amidraad uundee setgel hangaluun zarimdaa neg AZ JARGAL gej neg changaar helchiheed yavahad ter busguigees iluu setgel amar, hangaluun, az jargaltai baih bolov uu? Yu gej bodoj baina ve? BI L AZ JARGALTAI BAIH BOLOV UU DAA. AZ JARGALAA GEJ...

Hangaluun gesnees hunii setgel hanadaggui gej yaridag gehdee setgel ni hanadag hun baidgaa. Za ene l nadad boloo geed oor ihiig husdeggui hun baidag yum. Minii medeh tiim hun bol minii ah Ganbaa yum. Ah maani za nadad ene l boloo geed baij baidag negen bilee. Neg bodlyn ih saihan chanar yum shig ee. Tegeed minii ah yum bolohoor nadad bas ter saihan chanaraas jaahan ch gesen bas baidag bolov uu gej bi naiddag yum. Tegeheer haayadaa neg AZ JARGAL gej changaar amandaa bagtaj yadtal helchiheed yavj baihad boloh baihaa gej bodoj baina.

Er ni ovloos mashin dotoroo mashinaa halaah zuuraa neg changaar AZ JARGAL geed helchihej baiya. Bas deer ni MONGOL BAAVAR geed helehed yu ni iluudeh ve. AZ JARGALAA GEJ AM DUUREN UG SHUU.

My favorite flower - Water Lily

Ene Lily buyu Usan Lyanhua tsetsgiig harahad yamar delicate and graceful haragddag gej sanana. Yag l minii onoodor harsan "People" setguuliin "Life" tusgai dugaariin ene sariinhad garsan Monaka vant ulsyn gunj Grace Kelly shig haragddag tsetseg yum. Bi anh ene tsetsgiig haraad uneheer baigali eh maani yamar uzesgelentei zuiliig buteevee gej bodood duu aldaj bilee. Nogoon zamagtai tsoormiin bohir usnii deer hovson tom tom navchnii tsaanaas tsav tsagaan tsetseg tsuhuih ni zavtai neg ni togloom hiigeed hiimel tsetseg avaachaad tavisan yum bish biz dee gemeer haragdaj bilee. Hervee gar hureh bol hirtuulchih vee gemeer ene ertontsiin toosnoos haaguur yaaj nuugdaad iim tsever tsemtsger baij chadaj bainaa gemeer haraad haraad hanashgui baigaliin goo saihan zuil yumdaa.

Bi zoriud Chicago Botanic Garden-ruu zorij tendhiin Water Lily gardeniig ochij uzsen bilee. Tend gantshan tsagaan ch bish yagaan, shar ongiin Usan Lyanhua tsetsguudiig haraad yostoi l ooriin erhgui "Oh My God! Wow!" gesen dee. Tegeed bolomj garval Botanic Garden ochij enehuu goo uzesgeleng harahaar ochidog bilee. Ene tsetsgiig harahaar bi yamar ih taivshirdag gej sanana. Yamar ih az jargaltai baidag gej sanana. Az jargal gesnees ene ug ene tsetseg shig bas ooriin id shidtei ug shuu ...

Wednesday, September 19, 2007

Bodol Ergetsuulel

Oirdoo bi neeree blogtoo oroogui yum baina. Zavgui gehed haishaa ch yum be dee. Zavtai gehed ch bas haishaa ch yum dee. Humuusiin helj yarij baigaa ni ch sonin. Naiz nohdiin sonirhoj baigaa, yarij helj baigaa ni ch hachin. Medehgui yu geh geed baigaa ch yum be dee... Neg l sonin baisaar 2 doloo honog ongorchihloo. Hicheel ehelsen bolood zavgui baij magad, gehdee dongoj ehelsen bolohoor goldiroldoo oroh boltol jaahan tsag hugatsaa heregtei baih.

Odoogoor hicheel ehleed udaagui ch ehnii shalgaltaa ogchihloo. Microbiology, micro organism gej bichil amitadiig microscope-aar harah neg ajiltai bolood deer ni odriin heden udaa garaa ugaadag bolj baih shig bainaa. Anagaahiin oyutnuud 3-r kursad orood Patalogy hicheel uzeed ireheeree bugd yamar negen ovchintei bolood, yum bolgon ni ovddog boldog gedeg shig yum bolgon bacteritai baidag bolj baih shig, sanagddag, tosooldog boloh nee dee bi.

Oirdoo bas deer ni eejiigee, geree, Biogoo sanaad baigaa yum bailgui dee. Mon der ni yum uzej haraagui udsan bolohoor uidaa yum bolov uu. Yadaj Botanic Garden oroh geed amjihgui baisaar arai haalgah yum bish baigaa!!! (Manai neg bagsh emegteichuud ihevchlen anhaaruulgiin temdeg tavih ih durtaih gej bilee. Tuunii helsneer bi gurvyg tavisan baih chini) Chadval 9/30/07nd "Color Purple" uzej chadval neg hesegtee energi avaad saihan baiha bolov uu gej bodoh yum.

Hun ooriigoo zavgui bailgah heregtei yum shig baigaa yum tegeheer yanz buriin zuild sataaraad ger ornoo sanagalzah, gantsaardah ni baga baidag. Manai neg bagsh Dr. Lavin (feminist and psychologist) helehdee haana ch baisan unshih nomtoigoo yavdag. Aild urigdsan ch gesen. Nom bagshid maani ih hani boldog gej. Neg gazar olood tuhalj avaad nomynhoo ertontsoor ayalaj ogdog, nomoor oortoo hani hiigeed, haana ch hezee ch gantsaardaj baigaagui gej bilee. Neeree ter bas zov uhaalag arga baigaa biz. Nomyn amtand orohoor yadag bilee dee. Sonirholgui uitgartai yariand oroltsoj, esvel sonsson zuilee hed dahin sonsoj, medehgui humuusiin talaarh eldev yanziin yaria sonsoj baihaar nomoo unshaad ooroo oortoo hani hiih ni yamar hyalbar bilee gej bi tuhain uedee bodoj bilee. Dr. Lavin-ii lecture ih sonirholtoi baidag baij bilee. Setgel sudlal bolood ch ter yum uu.

Za ih l yum bichih gesen neg l gar evlehgui baina. Tolgoigoor duuren ereen baraan gegeen tsagaan bodroluud eeljlen haanaas ehleh haana tsogsohoo megehgui l baina daa. Ene udaad blogoo end zogsooyo ...

Nom gesnees bi dongoj saya Danielle Steel "Second Chance" gej neg nom unshij duusgasan. Saihan nom baina lee. Harin odoo mashin dotroo Kurt Vannegut Jr. "A man without country" gedeg audio book sonsoj baigaa.